İslam dini ve İslam ilimleri hakkında uzmanlığı bulunmayan kişilere yönelik bu yeni ansiklopedi çalışmasının hedeflerinden biri de, farklı din ve kültürlerin yaygın olduğu toplumlarda azınlık olarak yaşayan Müslümanların dinî bilgi ve eğitim ihtiyacını karşılamaktır. Pek çok farklı sorunla karşılaştığımız günümüzde İslam’ı, Müslümanlara ve Müslümanların dışındaki kişilere ve topluluklara sahih kaynaklara dayalı olarak tanıtmak, İslam’ın mesajını sağduyulu ve ölçülü bir üslupla iletmek ansiklopedinin temel gayelerinden biridir.

Temel İslam Ansiklopedisi, İslam’ın inanç, ibadet, ahlak ve insanlar arası ilişkilere dair ilkelerini işlemenin yanı sıra İslam ilimlerinin temel konu ve kavramları ile başta peygamberler olmak üzere önde gelen İslam âlimleri hakkında doğru ve yeterli bilgi sunmaktadır. Aynı zamanda Temel İslam Ansiklopedisi örgün eğitim, din hizmetleri ve irşat faaliyetleri için yardımcı kaynak olma özelliğine sahiptir.
Temel İslam Ansiklopedisi, İslam’ın inanç esasları, İslam düşüncesinin temel meseleleri, ahlak, ibadetler, helaller ve haramlar, insanlar arası ilişkiler ve toplum düzenine dair ilke ve hükümlerini kuşatıcı bir şekilde ele almaktadır. Dinî kaynakları incelemeye ve yorumlamaya odaklanmış olan beş temel ilim dalında (Kur’an ilimleri, hadis, kelam, fıkıh, tasavvuf) kullanılan temel terimler ansiklopedi muhtevasında önemli bir yer tutmaktadır. Kur’ân-ı Kerim’de adı geçen peygamberler, Hz. Peygamber’in hayatı ve ilk Müslüman neslin tarihi de (siyer) eserde yer almaktadır. Günümüzde genellikle fıkhın hitap ettiği hukuk, sosyoloji, siyaset ve ekonomi alanlarını ilgilendiren temel bazı kavramlara da yer verildi; mesela modern hayata dair medya, iletişim, banka, reklam ve spor gibi kavramlar madde başı yapılarak, İslam’ın, modern çağda rolü ve etkisi giderek artan bu konulara yaklaşımı özenle işlendi.

1426 madde başlığını içeren ansiklopedi farklı alanlardan 180 civarında ilim adamı ve uzmanın katkısıyla hazırlandı. Hedef kitle gözetilerek madde hacimleri olabildiğince kısa tutuldu, maddeler 383 bilgilendirici çizim (infografik) ve -peygamberler ile hakkında fazla malumat bulunmayan bazı tarihî şahsiyetler dışında kalan- biyografi maddeleri için hazırlanan 353 kimlik kartı ile zenginleştirildi.

Temel İslam Ansiklopedisi’ni farklı kılan yönlerinden biri de maddelerin “bilgiçizim”lerle (infografik) zenginleştirilmiş olmasıdır. Bunlar, ilgili maddenin daha iyi kavranmasını sağlamak üzere tasarlanan ve bilgiçizim başlığı altında toplanabilecek kroki, harita, tasnif şeması, tablo, kronoloji şeması, liste gibi çeşitli türden çizimleri içermektedir. Bu çizimler, eğitimciler tarafından derslerde eğitim malzemesi olarak da kullanılabilecektir.

Öncelikle Türkçe olarak yayımlanan eserin Orta Asya’daki çeşitli Türk lehçeleri ile Rusça, Çince ve Balkan dillerine tercüme edilmesi düşünülmektedir.